Heerenveen De vuist ging in de lucht, Jillert Anema schreeuwde het uit. ‘Een marathonrijder kampioen van Nederland op de lange baan’, gooide hij er later ter verklaring van zijn uitzinnige enthousiasme uit. Wie had dat voor mogelijk gehouden, voegde de gedreven Friese coach er ter adstructie aan toe.
Niemand had het waarschijnlijk voor mogelijk gehouden dat Bob de Vries, marathonschaatser van BAM, de hele Nederlandse schaatstop op de 5 kilometer zou verslaan. Maar toen de onverslaanbaar geachte Sven Kramer, vier keer op rij nationaal kampioen op die afstand, zich vorige maand terugtrok, moet er bij Anema al iets door het hoofd gespookt hebben.
Hij staat voor een revolutionaire aanpak van schaatstraining. Met ijzer mag er niet gewerkt worden in de krachttraining. ‘Hij heeft zijn eigen 75 kilo’s’, zei Anema over Bob de Vries die even verderop in de catacomben interviews moest geven. Met die ‘eigen belasting’ kan een sporter ook sterk worden.
Anema is ook keihard in zijn benadering. ‘Ik maak jongens klaar voor die ene allerbelangrijkste wedstrijd uit hun leven, de dag dat ze niet mogen verzaken, de Elfstedentocht. Dit zijn bikkels. Ze stralen dat uit. Die vertonen geen sissy-gedrag. Als ze daar wel last van hebben, stuur ik ze weg. Einde verhaal.’
De bikkels van de marathon, de competitie op kunstijs en soms op natuurijs, beraamden de voorbije maanden een overval op de jongens van de langebaan. Vorige winter waren ze vierkant uitgelachen, toen Stroetinga, Bergsma, Bovenhuis en Groenevelt met de omweg van een optreden voor Kazachstan de Olympische Spelen probeerden te halen.
Anema had ze geholpen in de paspoortwissel, maar nooit in die sluiproute naar Vancouver 2010 geloofd. Toen een van zijn schaatsers hem had verteld dat hij ’s nachts niet kon slapen van opwinding over dat mogelijke olympische avontuur, had hij de rijder uitgelachen. ‘Want het kan wel in de regels staan, maar er is niemand die dat wil.’
Dit voorjaar was er een nieuwe aanloop gemaakt naar een gedeeld marathon- en langebaanseizoen. Er waren opnieuw accenten geplaatst om op de 5 kilometer van de NK afstanden keihard te gaan. Bob de Jong, achter Kramer Nederlands nummer twee op die 5000 meter, was overgekomen naar BAM en Renault, de twee marathonploegen die Anema onder zijn hoede heeft. Er werd hard getraind.
De Jong: ‘Tijdritjes op skeelers over 5 kilometer. En dan proberen aan te haken. Ze hebben me pijn gedaan.’
Anema bleef er bij zijn rijders op hameren dat ze moesten toeslaan op de 5 kilometer. Op de 10 kilometer had een marathonrijder als Angenent, in handen van Anema, al eens bewezen de rest van Nederland zijn wil te kunnen opleggen. ‘Maar wil je echt indruk maken, moet je de 5 winnen. Dat doet echt zeer. Dat is hun afstand. Langebaanrijders rekenen de 5 kilometer nog echt tot hun terrein.’
De motivatie was de voorbije week door toedoen van de schaatsbond, de KNSB, nog wat omhoog gestuwd. De marathonrijders mochten op Thialf niet meetrainen op de gereserveerde uren voor de grote ploegen. Zelfs als er ’s middags maar tien mensen in de baan waren, moesten de bikkels uitwijken naar de publieksuren.
Deze week sloot de oud-coach van Rintje Ritsma zijn rijders op in een hotel. Ze mochten niet thuis slapen. Hij wilde meer ‘focus’, zoals de individueel gerichte langebaanazen dat zo makkelijk aan de dag leggen. Hij kreeg focus.
Drie van zijn marathonrijders, kampioen Bob de Vries, bronzen medaillewinnaar Jorrit Bergsma en de nummer vier, Robert Bovenhuis, klasseerden zich voor de World Cups van Heerenveen, Berlijn en Hamar. Bob de Jong gaat mee op een ‘aanwijsplek’.
De Jong zou waarschijnlijk de 5 kilometer hebben gewonnen, als hij in de slotronde niet de verkeerde keuze had gemaakt. Hij wilde achter Wouter Olde Heuvel om naar buiten kruisen, maar hij toucheerde het opzwaaiende been van zijn opponent en werd gediskwalificeerd. Olde Heuvel verspeelde in de slotronde zijn geslonken voorsprong op Bob de Vries die met 6.22,29 bewees dat hij ‘een heel goede schaatser’ is en Friesland opnieuw de titel op de 5 kilometer bezorgde.
