te korte schaatsen?

Vorig jaar heb ik nieuwe schaatsen gekocht. Mijn voetmaat (41/42) is vrij klein voor mijn lengte (182). De verkoper overtuigde me echter dat ik bij de keus van mijn Viking Marathon het beste maat 39 kon nemen. Dat heb ik gedaan en niet tot mijn spijt. De schoenen hebben een perfecte pasvorm.

De schaatsen zijn echter veel korter dan die van maat 41, waarop ik vroeger reed. Wat is hiervan de consequentie? Sommigen zeggen dat het niet uitmaakt omdat een klein deel van de schaats het ijs raakt. Is dat wel zo? Zeker met zachter ijs kan het anders zijn, lijkt me.

En bij schepen is het zo dat lengte snelheid maakt. Waarom zou dat met schaatsen niet zo zijn?

Wie heeft ervaring met verschillende lengtes of wie kan er iets mer over zeggen?

met dank

Bart

Korter is langzamer en op hoge snelheden uiteindelijk ook instabieler als je lichaamslengte en gewicht niet in verhouding zijn met je voetgrootte. Wat -weliswaar vanwege een ander principe- opgaat voor de waterlijn van schepen gaat ook op voor de schaats denk ik. Men zegt vaak dat je mes ongeveer even lang moet zijn in centimeters als je schoenmaat. Ik heb maat 45 schaatsschoenen en een mes van 46cm lang.

Ik denk dat het weinig uitmaakt, ook bij zacht ijs zal je echt niet over de hele lengte van je ijzer het ijs raken.

Dat een langer schip (of een langere zwemmer) sneller is heeft te maken met de golfweerstand, (google op Froude number, hull speed etc) compleet ander verhaal dan bij schaatsen, waar meer sprake is van een wrijvingsweerstand. Dus maak je geen zorgen :wink:

Mijn post heeft misschien wat nuance nodig. Ik ben niet zeer natuurkundig onderlegd, dus theorieën omtrent lengte en snelheid kan ik niet correct uitleggen. Toch ben ik van mening dat een langer mes in potentie ook een hogere snelheid oplevert. Bij boten is het resultaat soortgelijk. Ook snowboarders met een langer snowboard kunnen in potentie harder dan degenen met een korter board.

Hoe zou dat natuurkundig gezien zitten?

Inderdaad, ook bij snowboards en ski's brengt lengte snelheid, maar die hebben over de volle lengte contact met de sneeuw.

En toch: het lijkt me dat iemand op shorttrackschaatsen evident in het nadeel is bij lange baan schaatsen.

Toch is het zo dat schaatsen met een langer blad met een bepaalde ronding een groter contactoppervlak zullen hebben dan schaatsen met een korter blad met dezelfde ronding. Dus ook bij schaatsen zou het ski-/snowboardverhaal op kunnen gaan. Waarom niet? De vraag is alleen wel hoe langere ski's dat snehlheidsvoordeel behalen. Als het niet de glijsnelheid rechtuit is die hoger wordt maar alleen de mogelijkheid om sneller een draai/bocht te maken, dan is geldt dit voordeel bij schaatsen waarschijnlijk niet in dezelfde mate. Ik heb de theorie alleen niet paraat: hoe werkt het bij ski's, dat lengtevoordeel?

Wat schaatsen betreft: dat contactoppvervlak zal absoluut iets uitmaken voor o.a. de wrijving met het ijs. Ook kan ik me voorstellen dat een langer/groter oppervlak meer stabiliteit geeft bij het afzetten, al was het maar omdat de kracht meer verdeeld wordt over een groter oppervlak en de druk dan minder snel zo groot wordt dat je bezig bent het ijs te vervormen in plaats van jezelf af te zetten.

Dus als je het mij vraagt: theoretisch zal het wel degelijk uitmaken. Of het in de praktijk merkbaar is, dat is een ander verhaal.

Dat klinkt onlogisch. Een lang mes met ronding 21 heeft vlgs mij een even groot raakvlak als een kort mes met diezelfde ronding. De ronding schaalt toch niet mee met de lengte? Als je volgens jouw theorie dus de gehele cirkel met een diameter van 21m op het ijs zou zetten, zou het raakvlak groter zijn dan wanneer je een fragment daarvan op het ijs zou zetten. De factor die dan van doorslaggevend belang is, is het gewicht van het object. Meer massa, meer druk, dus meer raakvlak. Met de lengte van het mes heeft dit echter weinig te maken.

Het gewicht van een rijder, diens (afzet)kracht en de hardheid van het ijs zijn factoren die een rol spelen. Een ronding van 21m met een rijder van 110 kg op zacht ijs zal de schaats verder in het ijs laten zakken dan dezelfde rijder op hard ijs, of een rijder van 60kg op zacht ijs. Bij een langer mes zakt de zwaarste rijder niet ineens 2mm dieper het ijs in. Volgens mij blijft het deel dat het ijs raakt gelijk, tenzij de rijder ineens in gewicht toeneemt of het ijs plotseling smelt.

Een vlakke ronding zorgt ervoor dat je meer druk kunt opbouwen bij de afzet en dat die druk beter verdeeld wordt over het glijoppervlak (dus minder druk per oppervlakte-eenheid). Het kost de rijder wel meer kracht. Op een shorttrackschaats met bijv een ronding van 8m (parabolische rondingen vergeten we even) zou dus iemand van 60 kg dieper in het ijs weg zakken dan op een lange baan schaats met ronding 24.

Er spelen dus meer factoren dan uitsluitend de lengte. Bij ski's gaat het o.m. om de torsiestijfheid en de taillering. De lengte en snit maakt de ski minder wendbaar. De torsiestijfheid zorgt ervoor dat er beter gespoord kan worden. Rigide materiaal laat het ding klapperen en wellicht uiteindelijk breken. Er is op sneeuw/ijspistes sprake van enorme oneffenheden die moeten worden geabsorbeerd. Bij schaatsen is oneffenheid en schokabsorbsie niet of nauwelijks een factor, ten minste niet op de manier waarop dat bij een ski moet gebeuren.

Ben wel benieuwd of iemand dit kan onderbouwen want het maakt vlgs mij wel degelijk uit hoe lang je messen zijn.
Daarmee hebben we je vraag helaas nog niet beantwoord, BartR.

Je hebt helemaal gelijk wat betreft de ronding, juist door die ronding maakt het niet uit of je mes een paar cm langer is! Ik zat verkeerd te denken.

Het verhaal met de ski's is denk ik toch wel net even anders, maar misschien ook wel weer te vergelijken. Het is inderdaad zo dat langere ski's in staat zijn een hogere snelheid te genereren (naast uiteraard de juiste wax, ronding, scherpte..). Het is niet voor niets dat mensen die gaan voor meer comfort wat dat betreft ook kortere ski's aangemeten krijgen. Uiteraard zit hier een grens aan, geen idee waar die ligt overigens. Op een gegeven moment geef je echter zoveel aan comfort op, dat en normale bocht draaien niet meer mogelijk is. Tenzij je dus alleen maar keihard recht naar beneden wil skieen, zal dat voor weinig mensen een optie zijn. (ik neem ook aan dat schansspringers daarom van die enorme ski's hebben, om op die korte schans toch meer snelheid te maken)
Bij schaatsen zal het toch ook met name met comfort te maken hebben. Onder een maat 36 schoen een mes van 55 cm zetten zal vast weinig comfort brengen: bochten lopen wordt er ongetwijfeld niet makkelijker op, zeker niet nu je ijzers in verhouding ineens veel meer uitsteken. Theoretisch gezien zal er vast een natuurkundige formule op los te laten zijn die aangeeft dat hoe langer het mes is, hoe hoger de theoretische snelheid zou moeten zijn. In praktijk zal het verhaal toch iets anders zijn. Dit zou haast betekenen dat iemand met enorme voeten de meeste kans heeft om de snelste te zijn. Ik heb geen idee van de exacte schoenmaten van onze vrienden uit Azië, maar ik denk niet dat de meesten daar met maatje 45 rondlopen?

Ik vermoed dat alles om contactoppervlak(en daarmee hoe ver je in de ondergrond wegzakt) draait.
Bij een schaats maakt de lengte daarom niet uit, aangezien je ronding,gewicht en ijskwaliteit het contactoppervlak bepalen.

Bij ski's is het echter een ander verhaal. Sneeuw is al een stuk zachter dan ijs, en daarnaast zit er bijna geen, tot helemaal geen ronding in de latten. Daar wordt het contactoppervlak dus gewoon bepaald door de lengte en breedte van je ski.

En de grootte van de ski's bij schansspringen heeft weinig met het glijden te maken. Daar gaat het er om dat ze zo veel mogelijk wind kunnen vangen om langer te blijven vliegen. Er zijn ook regels voor maximale afmetingen van de ski's bij een bepaald lichaamsgewicht.

Maar als het niets uit maakt, waarom is er dan voor iedere maat schoen een specifieke maat schaats?

Ik heb overigens zelf tot halverwege vorig jaar op schaats maat 42 van Raps geschaatst terwijl ik schoenmaat schaats 40 heb. Twee jaar terug gekocht bij fietswinkel Profile de Molen in Leiden. En de eigenaar van destijds kon mij een grotere maat gezien mijn lengte en gewicht juist aanbevelen (en kleinere maat had hij niet op voorraad dus dat zal wellicht ook wel een rede voor hem geweest zijn om dat aan te bevelen). Maar goed, die Raps heb ik vorig jaar kapot gereden op natuurijs en moest ik met spoed (i.v.m natuurijs ) op zoek naar een vervanger. Raps waren nergens te krijgen in mijn regio dus het werd Viking. Maar dan maat 40. Bij van der Hoorn vertelde ze mij dat het niets uit maakte. Ik probeerde nog in te brengen of er niet ook naar lengte en gewicht gekeken moest worden i.p.v. alleen naar schoenmaat. Maar dat was volgens de verkoper onzin. Dus ik maat 40 gekocht.

Ik merkte wel degelijk een groot verschil. Allereerst het sturen. Dit ging veel soepeler dan met de Raps. Alsof ik als het ware op ijshockey schaatsen stond. Moet ik wel zeggen dat ik de Raps V12 met carve had dus dat stuurde sowieso al heel anders. Maar wat mij met name verbaasde was dat ik met de minder lange Viking schaatsen (kleine 2.5 cm korter dan de Raps) een kortere slag had. Dus waar ik met Raps 10 slagen maakte moest ik met Viking bij wijze van spreken 12 a 13 slagen maken. Tegelijkertijd had ik het idee dat die slagen mij minder energie kosten dus uiteindelijk maakte het dan niet uit. Was wel even wennen maar na een weekje schaatsen wist ik niet meer beter.

Zou ook kunnen dat het verschil in schaatsen niet zozeer door de het lengte verschil kwam maar door het feit dat het simpelweg twee heel verschillende schaatsen zijn en ik eventueel in de Viking een andere ronding had zitten. Dat laatste weet ik echter niet meer.

Ah, kijkt! Verschillende schaatsen, verschillend materiaal, verschil in de bewerking, verschillende rondingen wellicht. Ik denk dat je pas een conclusie kunt trekken wanneer je met vergelijkbaar materiaal van verschillende lengte rijdt.

Ik krijg inmiddels sterk het idee dat de huidige indeling te maken heeft met de rijder en diens afmetingen. Mogelijk speelt persoonlijke voorkeur een kleine rol, maar eigenlijk maakt het dus geen drol uit hoe lang je schaatsen zijn. Wanneer je amper 1.20 m lang bent en op messen van 70 cm lang rijdt krijg je beslist problemen in de bocht. Het overstappen zou wat lastig worden. Waarom fabrikanten dan hun schoenmaten aan de lengte van de ijzers hebben gekoppeld... geen idee. Wellicht bestaat bij hen het idee dat je met schoenmaat 39 altijd 1.70 moet zijn en dat je dan een meslengte van... cm moet hebben.

Ik zou het eens uit kunnen proberen. Ik heb Maple Comets van 17" en een stel van 16 of 16,5". Op beide stellen zit een Viking Gold 2000 schoen. Helemaal vergelijkbaar zijn ze echter niet: onder de ene Maple zit een beugel met lengtesleuven, terwijl de andere beugel breedtesleuven heeft. Ook is de lengtesleuven-beugel eigenlijk te kort voor mijn schoenmaat en dat merk je wel degelijk. De ronding van de ijzers is bij allemaal gelijk. Ik ga het over een week of 2 uitproberen. Eerst even vacantie ;-)

De grootte is wel van belang voor het stuk dan voor of achter je tenen en hak uitsteekt. Bij een maat 35 ijzers onder schoenmaat 47 kom je aan de voor en achterkanten wat tekort, zodat je bij de einde afzet of in de bocht geen stuk voor je tenen hebt om op te glijden (want _ja_ je gewicht en afzetpunt loopt naar voren, ook nog bij een klapschaats hoewel 't bij vaste schaatsen meer is) en op je hak ook omdat je nog wel achterop moet kunnen zitten. Daarnaast kan met een vlakkere ronding en bending 't nodig zijn dat je idd een maatje groter nodig hebt dan jouw schoenmaat dicteert. Als ik me niet vergist heeft Viking en Maple wel schoenmaten op de brug staan, maar is een ijzer van mt 40 niet langer dan mt41 (de brug kan wel verschillen). Maar bv mt 42 heeft wel een langer ijzer (of mt43/mt44). Zo hoeft Viking niet voor elke maat een ander ijzer te maken (productie technisch natuurlijk minder handig).
Wennemars zat met zijn schoenmaat net aan de onderkant van zo'n grens en heeft ooit ook een maat grotere ijzers laten fitten. Zijn uitspraak was toen dat hij 'nu grote-mensen-schaatsen' had. Maar hij als sprinter rijdt waarschijnlijk ook met een vlakkere ronding met een bend. Dan kunnen langere schaatsen idd meer uitmaken.

Dank jullie voor de reacties tot nu toe. Ik heb de vraag ook bij Viking neergelegd. Zij antwoorden dat als “ een (marathon/klap)schaats met één maat langere buis voor u prettiger schaatst, dat een gevoelskwestie moet zijn.”
Wereld wijd verkopen ze misschien 100 tot 150 paar schaatsen die met een langere buis zijn gemonteerd en dan voornamelijk naar Japan, Korea en China, (meestal kleiner dan 1.82 M1). In geheel Nederland misschien 5 paar.

Toch blijft het raar: waarom worden er dan eigenlijk schaatsen van verschillende lengte geleverd als het er niet toe doet? De maatvoering van de klapset van Viking Nagano is als volgt (download van de Vikingsite):

S = schoenmaat 34, 35, 36 en 37
M = schoenmaat 38, 39 en 40
L = schoenmaat 41, 42 en 43
XL = schoenmaat 44, 45 en 46

Nog een overweging: met kortere schaatsen struikel je eerder als het slecht ijs is. De druk van de schaats op de punt is hoger (hefboomwerking.

Ik ben ook door Viking voorgelicht bij het aanmeten van mijn nieuwe schoenen. Degene die ik heb gesproken wist me te vertellen dat als je wat zwaarder bent je voordeel hebt van langere ijzers. Waarom het precies was heeft hij niet verteld. Ik schaats nu op een customschoen met iets langere ijzers. Nu geeft de schoen zijwaarts meer stabiliteit, maar door het ijzer heb ik ook het gevoel dat ik in de lengte meer stabiliteit heb.

Doordat ik beide tegelijk heb vernieuwd kan ik het niet met zekerheid zeggen, maar de keuze voor een langer ijzer heeft voor mij zeker niet verkeerd uitgepakt.

Maar Eelco, heb je dan schoenmaat 41 en nu XL ijzers of was 't meer van schoenmaar 43 en nu XL ijzers (ipv L)?

Het is ook bullshit. Heeft geen donder met je gewicht te maken. Stel, je bent 1.60 m lang en 120 kg zwaar. Dan zou je dus voordeel hebben van langere ijzers?
Of stel, je hebt schoenmaat 47 bij een lichaamslengte van 179cm. Of je bent 1.98 m lang en je hebt schoenmaat 41. IJzers zouden dus beter aan lichaamslengte gekoppeld kunnen worden.

Die vraag hebben is denk ik min of meer beantwoord. Niet iedereen is even lang, even zwaar of even dik, bovendien speelt persoonlijke voorkeur een rol.
Een systeem waarbij de bruggen aan schoenmaten worden gekoppeld en de buizen een universele bevestiging hebben (ipv schoenmaat-afhankelijk) zou m.i. aanbeveling verdienen.

Hoi Tjark,

het was een kleine aanpassing.

Ik had Viking Gold 2000 maat 39 met maat 39 Viking sprint-ijzers. De Viking custom-schoen die ik nu heb is qua lengte nagenoeg hetzelfde. Het bleek dat de steek anders moet zijn. Ik schaats nu op maat 40 PM-ijzers. Deze ijzers zijn een stukje langer. Het lengteverschil is ongeveer 2 cm.

De verbetering in stabiliteit kan zijn veroorzaakt doordat de custom-schoen de drukpunten onder mijn voet beter ondersteunt. Dit kan ook komen doordat ik zowel voor- als achter beter wordt ondersteund door de locatie van de bevestiging van de ijzers. Daardoor is de balans voor-/ achter beter. In ieder geval kan ik niet aanduiden wat nu het voordeel geeft omdat ik gewoon in één keer naar nieuwe schoenen + ijzers ben overgestapt. Misschien was mijn stabiliteitsprobleem al opgelost geweest met langere messen.

Eén van de redenen voor mij om te kiezen voor custom-schaatsen was de stabiliteit. Ik kon ondanks het links-rechts en voor-achter verplaatsen van mijn ijzer nooit een optimale stabiliteit verkrijgen. Altijd had ik het gevoel dat een klein foutje al meteen een enorme balansverstoring tot gevolg had. Vanaf het moment dat ik op het ijs kwam met mijn nieuwe speelgoed is de stabiliteit veel beter. (Met als voordeel dat ik veel harder kan doortrappen, nadeel is dat mijn benen daar zo verrekte zeer van gaan doen).

Mijn uiteindelijke conclusie is dus dat door optimalisatie van de lengte van je ijzers je stabieler bent, en harder kan doortrappen. Ook als je daar niet voor gaat is het toch fijn dat je met wat meer vertrouwen rond kan toeren

Bedankt voor alle reacties. Resumerend kan ik stellen:

De lengte van schaatsen is gebonden aan de schoenlengte omdat fabrikanten anders een probleem hebben. Dan moeten ze schoenen en schaatsen los verkopen. Skifabrikanten doen dat overigens altijd al en daar kun je de lengte van je ski baseren op eigen lengte en skivaardigheid.

Of lengte wat uitmaakt, daar hoor ik verschillende geluiden over, maar de ervaringsdeskundigen hebben het over verschillen in druk, stabiliteit en het aantal slagen dat je maakt. Over snelheid hoor ik minder.

Ook het gewicht is aan bod gekomen. Zeker bij zachter ijs zakt het mes dieper in het ijs, en misschien is dan een lange schaats beter vanwege een langer draagvlak.

Kortom, in mijn geval pleiten de meeste reacties toch voor langere schaatsen.

Toch zou ik nog wel eens een onderzoekje willen zien, waarin schaatsers met dezelfde lengte en verschillende schaatslengte op snelheid wrden vergeleken. Dat moet toch niet zo moeilijk zijn.